?Mając wizję i działając ? możesz zmienić świat?
Artykuł powstał na podstawie obserwacji i informacji uzyskanych podczas tygodniowego pobytu w Walii w ramach projektu ?Muzyczne Prtfolio? realizowanego przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Moszczance - Program Comenius - ?Uczenie się przez całe życie?
Pod koniec maja grupa nauczycieli z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Moszczance podsumowała w Walii dwuletni Program Comenius „Uczenie się przez całe życie”.
Comenius to program edukacyjny Unii Europejskiej, którego priorytetem jest rozwijanie wśród dzieci i kadry nauczycielskiej wiedzy o różnorodności kultur i języków europejskich, a także nabywanie podstawowych umiejętności i kompetencji życiowych niezbędnych dla rozwoju osobistego, przyszłego zatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego.
Podejmowane przez nas działania nie tylko wpłynęły na wzmocnienie europejskiego wymiaru nauczania w naszej szkole, ale wiązały się również ze zdobywaniem nowych umiejętności zarówno przez nauczycieli jak i uczniów.
Kontakt z przedstawicielami innych kultur jest niezwykłym doświadczeniem, poszerzającym nasze horyzonty i przełamującym stereotypy. Praca nad programem była bardzo pracochłonna i wymagała dużej odpowiedzialności i cierpliwości, ale uważamy, że warto, bo satysfakcja jest ogromna.
W Wali zaprezentowaliśmy nasze ostanie działanie - „Online Magazine”, w którym opisaliśmy wszystkie ważne przedsięwzięcia podejmowane z dziećmi, całość uzupełniały zdjęcia i filmy.
Ważnym elementem pobytu w Walii było poznanie systemu edukacyjnego tego kraju, tym bardziej, że reforma edukacji została tam zapoczątkowana w 2008 r. Mottem przewodnim walijskiej reformy są słowa Nelsona Mandeli „Wizja bez działania jest tylko marzeniem. Działanie bez wizji to strata czasu. Ale mając wizję i działając – możesz zmienić świat”.
Podstawą reformy była decyzja z roku 2001, kiedy to Parlament Walijski ogłosił dokument „Walia; Kraj Uczący się” („Wales, The Learning Country”). Wtedy też wszyscy posłowie, niezależnie od przynależności partyjnej, zawarli pakt ponad podziałami politycznymi, aby reformę edukacji przeprowadzić!
Dzieci od 3 roku życia mają prawo do rocznego bezpłatnego przedszkola (3 godz. dziennie), nie jest ono jednak obowiązkowe i podobnie jak w Polsce, dzieci uczęszczają do przedszkola na zasadzie dobrowolności. Decyzja o wysłaniu dziecka do przedszkola zależy od rodziców.
Obowiązek szkolny zaczyna się w Walii w wieku lat 5. Szkoła podstawowa (Primary School) jest podzielona, tak jak i w Polsce, na dwie części: nauczanie początkowe (Infant School) trwa trzy lata – od 4 do 7 roku życia i Junior School, która trwa również trzy lata (7–11). Warto podkreślić, że klasy są mieszane wiekowo.
Zajęcia lekcyjne w walijskiej szkole rozpoczynają się o godzinie 9.00 i trwają do godziny 15.30. Dla każdego dziecka szkoła zapewnia bezpłatne śniadanie, które jest o godzinie 8.00. W szkole nie ma przerw pomiędzy poszczególnymi zajęciami lekcyjnymi. Jest tylko jedna przerwa na lunch. Po zajęciach obowiązkowych szkoła ma przygotowaną bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych, które kończą się o godz. 18.00.
Wprowadzona w 2008 r. Nowa Podstawa Programowa, w aspekcie metod i form pracy nauczyciela skupia się na ograniczeniu stosowania metod podających (nauczyciel „uczy”, dzieci biernie słuchają), na rzecz nauczania odbywającego się dzięki pracy własnej dzieci (metoda projektów lub inne metody aktywizujące). W koncepcji tej uczniowie uczą się, badając samodzielnie lub w grupach otaczający świat, rozwiązując postawione przez nauczyciela zadania.
Dominują dwie główne metody pracy: metoda projektu wykorzystywana jako sposób realizacji treści edukacyjnych i metoda Reggio Emilia, jako sposób organizowania przestrzeni edukacyjnej. Metody te są również ściśle powiązane ze środowiskiem lokalnym, tak przyrodniczym jak społecznym. Zagadnienia realizowane w szkole, muszą mieć odzwierciedlenie w najbliższym otoczeniu, w którym na co dzień przebywają dzieci. Nauczyciele z Walii wykorzystują w swojej pracy również inne metody aktywizujące, preferują pracę w zespołach, kładąc duży nacisk na samodzielność dzieci w zdobywaniu wiedzy i umiejętności.
Istotnym elementem pracy nauczycieli w szkole walijskiej są cotygodniowe spotkania kadry poświęcone przedstawianiu obserwacji poszczególnych uczniów i ich postępów w nauce. Oceniana jest samodzielność dzieci, umiejętność przyswajania nowych wiadomości i bazowanie na już zdobytej wiedzy, wykorzystywanie jej w praktyce.
Z wprowadzonych zmian zadowoleni są zarówno nauczyciele, jak i dzieci. To powoduje, że rodzice również są zadowoleni widząc swoje dzieci szczęśliwe i wspierają działania szkoły. Jednak nie przyszło to od razu, początkowo większość była zdecydowanie za tradycyjnym nauczaniem, niektórzy nadal mają obawy. Do nich z ofertą wychodzą niektóre szkoły prywatne, które reklamują się: „My nauczamy w tradycyjny sposób”.
Jestem przekonana, że niektóre sposoby pracy można przenieść do polskiej szkoły, wiele z nich odnajduję w mojej szkole, wszystko bowiem zależy od inwencji i otwartości nauczycieli.
Marzena Kędra
